Izražavanje deontičke modalnosti u političkim predizbornim porukama na srpskom jeziku

Abstract

U radu se bavimo analizom leksičko-gramatičkih sredstava kojima se izražava deontička modalnost u predizbornim porukama političkih stranaka koje su učestvovale na poslednjim parlamentarnim izborima u Srbiji. Osnovni cilj istraživanja jeste da ispitamo njihove strukturno-sintaksičke i semantičke odlike, učestalost upotrebe, kao i sličnosti i razlike u izražavanju modalnih stavova političkih aktera u izbornim kontekstima. Korpus čine transkripti kratkih odgovora predstavnika lista na određena pitanja u vezi sa njihovim programom. Kvantitativna i kvalitativna analiza pokazuje da je izražavanje deontičke modalnosti u predizbornim porukama uslovljeno karakterom date komunikativne situacije. Učestala upotreba modalizatora kojima se iskazuju gradirana deontička značenja neretko dovodi do informativne redundantnosti, ali je stepen iskazane nužnosti sa stanovišta adresanta u skladu sa izrazitom persuazivnošću političkog diskursa. Deontički modalizatori se ne mogu posmatrati izolovano, već u sprezi sa drugim jezičkim resursima da bi se utvrdilo kako oblikuju ilokutivni napon iskaza. Istraživanje doprinosi boljem razumevanju disperzivne prirode ovog tipa modalnosti u srpskom, kao i sistematične upotrebe jezika u predstavljanju (ne)poželjnih verzija društveno-političke stvarnosti u političkom diskursu.