Ukidanje globalnog jezika i tehno-kulture: Matićev Šaht u orvelovskom ključu

Abstract

Dejvid Kristal, i sam specifična vrsta modernog hibriditeta – lingvista-zvezda – piše ne o smrti jednog, već mnogih jezika; on piše o oko 4000 jezika (ili dve trećine od procenjenog ukupnog broja jezika na planeti) koji se mogu smatrati ugroženim (Kristal 2000: 14-15); on čak piše, i to u formi zaključka, o formiranju timova za revitalizaciju jezika (Kristal 2000: 154ff). Spram takvog performativnog, a istovremeno, makar nominalno, objektivnog diskursa koji nas vodi u krcate šok sobe i sale za reanimaciju jezika, fenomen ukidanja jednog jezika unutar teksta koji se samopredstavlja kao fikcija može delovati pomalo ordinarno. Možda je i to deo karaktera savremenog doba – toliko senzacionalizma u tzv. objektivnoj stvarnosti, da mu je teško parirati maštom. Ima li zaista danas više senzacionalizma nego što ga je bilo juče? Možda. Ali, bilo da ga je više ili ne, senzacionalizam je danas dostupniji – i to ne samo onaj iz našeg neposrednog prostornog okruženja: u globalnom informacionom selu, svi su, i sve je, u komšiluku.