Upotreba dvostruke varije (kendeme) u srpskim poveljama i pismima od kraja XIV i tokom XV veka

Abstract

U radu se razmatra upotreba dvostruke varije (kendeme) u srpskim poveljama i pismima od kraja XIV i tokom XV veka. Provedeno istraživanje upućuje na sledeće zaključke: a) sistemska upotreba dvostruke varije sreće se još u poveljama i pismima iz poslednje četvrtine XIV veka; b) u poveljama i pismima od kraja XIV i tokom XV veka upotreba ovoga znaka načelno se širi, ali ne dolazi do stabilizacije upotrebe, čak ni nakon treće decenije XV veka; v) u najvećem broju ispitivanih povelja i pisama dvostruka varija se upotrebljava u funkciji naglašenog ili nenaglašenog kvantiteta u sledećim morfološkim kategorijama: oblici složene pridevske deklinacije, oblici gen. mn. imenica i oblici 3. l.jd. i mn. prezenta; g) upotreba dvostruke varije u jednom broju povelja upućuje na čuvanje starog sistema naglašenih i nenaglašenih dužina u jugoistočnom srpskom dijalektu prve polovine XV veka: u pitanju je zapravo slika savremenog kosovsko-resavskog dijalekta sa neskraćenim postakcenatskim dužinama u nizu morfoloških kategorija.