Uloga inferencijalnih procesa u eksplicitnoj komunikaciji novinskih naslova

Abstract

U radu se bavimo analizom pet različitih inferencijalnih procesa (tj. razdvoznačavanje, dodeljivanje referencije, zasićenje, slobodno obogaćenje konstituenata i formiranje koncepata ad hoc) koje pragmatički procesor čitaoca upošljava u tumačenju autorovog eksplicitno saopštenog značenja u pisanoj komunikaciji. Polazimo iz okvira kognitivno- pragmatičke teorije relevancije i hipoteze o jezičkoj poddeterminaciji iskaza, prema kojoj se razlika između značenja reči, kao jedinica jezičkog sistema, i značenja koja se dobijaju u njihovoj upotrebi premošćava inferencijalno. U skladu sa tim, osnovni cilj je da pokažemo kako se inferencijalna pragmatika može adekvatno primeniti na konkretnom korpusu novinskih naslova iz srpske dnevne štampe. Analizom zasnovanom na deskriptivnoj metodi i kvalitativnoj obradi podataka zaključujemo da se funkcionisanje svakog od gorepomenutih procesa može uočiti na velikom broju primera i da neki naslovi pokazuju i delovanje dva različita procesa, što implicira da inferencijalni procesi u celosti nisu samostalne instance nego međusobno povezani vidovi jedne osnovne funkcije pragmatičkog procesora.