RAZVOJNE I SELEKTIVNE REČENICE U TONALNOJ MUZICI

Abstract

Muzička rečenica predstavlja jednu od najprovokativnijih oblasti za istraživanje u nauci o muzičkim oblicima. Istraživanju muzičke rečenice je moguće pristupiti na mnogolike načine, te je i put ka ciljevima istraživanja najčešće višeslojno iznijansiran. Analizi muzičkih rečenica se gotovo neizostavno pristupa izučavanjem pojedinačnih muzičkih planova, dakle prvenstveno razmatranjem aktivnosti strukturnog, tematskog i tonalnog plana. U novijoj literaturi iz oblasti nauke o muzičkim oblicima se često upotrebljavaju termini razvojna i selektivna muzička rečenica, a da pri tome navedeni pojmovi nisu sasvim precizno definisani. U organizovanju motivskog toka je važno uočiti dve suprotne tendencije u kompozitorskoj praksi od kojih jedna teži smanjivanju količine transformacionih motivskih procesa obično povećanjem broja različitih motiva i te se rečenice nazivaju selektivnim, a druga, suprotno, podstiče smanjivanje broja različitih motiva u rečenici i teži povećavanju količine transformacionih procesa i te se rečenice nazivaju razvojnim. U članku koji je pred nama predstavljena je mogućnost razmatranja i razumevanja razvojnih i selektivnih struktura i to kroz primere iz muzičkog klasicizma koji najčešće predstavlja polaznu osnovu za izučavanje spomenutih struktura.