O DALEKOSEŽNIM IMPLIKACIJAMA FILOLOGIJE VUKA STEFANOVIĆA KARADžIĆA I BRAĆE GRIM

Abstract

Ovaj rad predstavlja promišljanje odnosa između jezika i naroda, te u krajnjoj instanci i kulture zasnovane na tom jeziku i države koja se na toj kulturi zasniva. Ukazuje se na veliki poduhvat Vuka Stefanovića Karadžića i braće Vilhelma i Jakoba Grima, koji je na kulturološkoj strani omogućio stvaranje modernih srpskih i nemačkih nacija. U središtu ovih razmatranja smešta se devetnaestovekovni Rečnik kao summa summarum naroda, u kojem se prepliću narodni jezik, kultura, književnost. Dvadeseti vek, sa druge strane, skreće sa formiranja nacionalnih ka formiranju višenacionalnih struktura/država, poput Jugoslavije i Evropske unije. U tom smislu figurira tumačenje još jednog rečnika – Hazarskog rečnika koji slikovito svedoči o problemima konfederacija raznovrsnih naroda. U isto vreme on predstavlja opomenu da pre svih državotvornih poduhvata moraju, kao i u devetnaestom veku, biti preduzeta ozbiljna razmatranja i na polju filologije i kulturologije. U čitavom se radu, pored spomenutih kontakata, ukazuje i na suštinske kontakte između Srba i Nemaca, putem njihovih zajedničkih težnji da najpre u devetnaestom veku zaokruže nacionalne države, a zatim da se takva država u dvadesetom veku transformiše u jednu multikulturalnu tvorevinu.