JEZIČKA PORUKA – KROZ OPIS STRANČEVE PERCEPCIJE SRPSKOG JEZIKA LIKOVA U NARATIVNOM DISKURSU

Abstract

Autor, na osnovu teorijskih stavova kognitivne i tekstlingvistike, formuliše rezultate svoje analize metoda pisca Sl. Selenića u upotrebi jezičkih sredstava da izrazi neke od svojih ideoloških stavova pri ocenjivanju mentaliteta ljudi koji pripadaju njegovom narodu. Kao građa uzet je tekst pisama lika Elizabete Blejk u romanu „Očevi i oci“ na muževljevom maternjem jeziku – srpskom, koji ona tek uči, a detalj koji autor analizira je shvatanje značenja glagola baviti se (nečim) i raditi. Na osnovu definicija relevantnih srpskih rečnika, autor ukazuje na to da Rečnik MS prvi glagol ne identifikuje na prvom mestu drugim glagolom, što upućuje na činjenicu da oni nisu u (bližem) sinonimskom odnosu. Oslanjajući se na definicije koje daje Rečnik Matice srpske (1, Novi Sad, 1967), autor nalazi da gl. baviti se (nečim) ima mnogo ambigvalnih značenja i da je među njima značenje „raditi“ na poslednjem mestu. Na prvom mestu od svih značenja datih u relevantnim srpskim rečnicima jesu značenja: „biti negde“, „zadržavati se“, „nalaziti se“, „provoditi vreme“, „zanimati se“, „biti zauzet“ itd., koja impliciraju samo značenje „popunjavati vreme“, što ne mora nužno značiti „popunjavati vreme produktivnim radom“.