SINTAGMATSKE NAPOREDNE KONSTRUKCIJE U SREDNЈOŠKOLSKOJ NASTAVI SRPSKOG JEZIKA

Abstract

Predmet interesovanja u ovom radu jeste obrada sintagmatskih naporednih konstrukcija u srednjoškolskoj nastavi srpskog jezika. Metodički pristup je osmišljen tako da se povežu tradicionalni metodički postupci sa dostignućima tzv. aktivne nastave i savremenim didaktičkim sistemima (učenje putem otkrivanja, problemska nastava i korelacijski didaktički sistem). Metodički je opravdano da se u nastavnoj praksi primeni redosled po kome se prvo obrađuju koordinirane nezavisne rečenice, a da se posle toga realizuje obrada koordiniranih konstituentskih jedinica. Ovakav pristup sproveden je u aktuelnom srednjoškolskom udžbeniku srpskog jezika, a može se obrazložiti činjenicom da je učenicima lakše da se sa pojmom naporednog odnosa upoznaju na primerima naporednih konstrukcija formiranih od nezavisnih rečenica. Obrada sintagmatskih naporednih konstrukcija u srednjoškolskoj nastavi srpskog jezika osmišljena je u četiri etape (faze). Didaktički cilj prve etape jeste usvajanje pravila da je homofunkcionalnost nužni, ali ne i jedini uslov koordiniranja konstituentskih sintaksičkih jedinica, i da homosemičnost predstavlja dodatni uslov. U drugoj etapi cilj je da učenici zaključe da homoformnost predstavlja fakultativni uslov za ostvarivanje sintagmatskih naporednih konstrukcija. Didaktički cilj treće etape jeste da učenici usvoje kriterijume standardnojezičke ispravnosti naporednih konstrukcija. Četvrta etapa posvećena je stilističkim karakteristikama sintagmatskih naporednih konstrukcija.